İşte Macar dilindeki Türklerle ilgili yaşanmışlıklara atıfta bulunulan bazı ifadeler:
“Hátra van még a fekete leves”
Kahve (kara çorba) henüz bitmedi
Macar anlatısına göre 1685 yılında bir Macar komutan, Türk paşası tarafından akşam yemeğine davet edilir. Komutan başına kötü bir iş geleceğinden şüphelendiğinde kendisine sunulan kızartmayı bitirir bitirmez masadan kalkmak ister. Ancak ev sahibi buna izin vermez “Daha kahve içmedik” der. Ancak Macarlar burada kahve yerine kara çorba ifadesini kullanıyor. Bu ifade kahve olarak yorumlanmıştı. Macar komutan mecburen kalır ve kahveyi (kara çorbayı) içtikten bir süre sonra tutuklanıp esir edilir ve Drinapolis’e gönderilir. Ancak bu hikaye tarihi belgelerle doğrulanamıyor. Kara çorbadan kastedilenin gerçekten kara çorba olabileceği de belirtiliyor. Yani gulaş. Gulaştaki etleri yedikten sonra kalan suya kara çorba dendiği düşünülüyor. Bu ifade bu öyküden günümüze kalan bir sözdür ve yenilmeyi, kaybetmeyi ifade eder.
“Több is veszett Mohácsnál”
Mohaç’ta daha çok kayıp var
29 Ağustos 1526’da Pal Tomori ve György Szapolyai liderliğindeki Macar ordusu Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın ordusu karşısında feci bir yenilgiye uğrar. Kral Lajos II’nin de savaşta ölmesiyle Türkler ilerler. Taht için ise iç mücadeleler artar. Bu ifade de bu olaydan esinlenilerek dile yerleşmiştir. Mohaç’ın yarattığı felakete gönderme yapılarak kişi başına gelen kötü bir olay nedeniyle bir nevi teselli edilir.
“Se pénz, se posztó”
Para yoksa posta da yok
O dönemde Türk askerlerine bazen para olarak değil ayni ödemeler yapılır. Mesela giyecek gibi. Bu söz de bundan esinlenir. Kazancın düşmesi, zor durumda kalınması anlamına gelir.
“Törököt fogtam, nem ereszt”
Bir Türk yakaladım, bırakmıyor!
O dönemde pek çok feodal bey, Türklerden yardım istemiş ama sonrasında genelde pişman olmuştur. Bu söz, bu duruma gönderme yapar. İstenmeyen bir şeye sahip olmak anlamında kullanılır.
“Rossz szomszédság török átok”
Kötü mahalle Türklerin lanetidir
Komşun düşmansa hayat ıstıraptır anlamına gelen bu ifadede kötü komşulardan şikayet edildiğinde kullanılıyor
“Török gyerek megvágta, magyar gyerek gyógyítja”
Türk çocuğu, keser; Macar çocuğu, iyileştirir
Bu Macaristan’daki anaokullarında çocuklara söyletilen bir leylek hakkındaki bir şarkıda yer alır. Günümüzde bu şarkının Türklere karşı ırkçı olduğu ve çocuklara söyletilmemesi gerektiği konusunda Macaristan’da derin tartışmalar yaşanıyor.
Bunlar Macar dilinde yer edinmiş Türkleri ya da Türklerle yaşadıkları tarihe göndermelerin yer aldığı ifadeler sadece birkaçı.
