Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, katıldığı canlı yayında gelen bir soru üzerine; son günlerde elinden düşürmediği bir kitaptan söz etti. Sinolog olarak uzun süre Çin’de bulunan Alman yazar Richard Wilhelm’in derlediği “I Ching ya da Değişimin Kitabı” adlı kitap, 5 bin yıllık klasik bir Çin metni olan “Yi Jing” felsefesini anlatıyor. Bakan Fidan’ın röportajının ardından kitap severlerin dikkatini çeken eser, Konfüçyüs öncesi dönemde; hayatta karşılaşılan sorunlarla nasıl baş edilebileceğini tarihsel Çin bilgeliğinin perspektifinden ele alıyor. Fidan’ın “Dikkatle; kavga ederek okuyorum” dediği kitap “liderlerin kehanet kitabı” olarak da biliniyor. Gelin; Hakan Fidan’ın başucu kitabına yakından bakalım.
KEHANETLER ANSİKLOPEDİSİ
“I Ching” ya da Çincede bilinen ismiyle “Yi Jing”, bir tür “kehanetler ansiklopedisi” olarak görülüyor. En eski Çin metinlerinden biri olan Yi Jing’in 5 bin yıllık bir tarihi olduğu düşünülüyor. Kitabın, Çin’in ilk yöneticisi Fu Xi tarafından hazırlandığı konusunda geniş bir mutabakat var. Diğer yandan Lao Tzu, Konfüçyüs gibi Çin bilgelerinin de kitaba katkı yaptığı düşünülüyor. Hatta bir rivayete göre Konfüçyüs, “Yeniden doğsam bütün hayatımı Yi Jing’i anlamaya adardım” diyor.
64 DAVRANIŞ KALIBI
Kitapta “gök” ve “yer” olarak ifade edilen doğanın dönüşümü 64 farklı şablonla açıklanıyor. Şablonların merkezinde ise iyiliğin içindeki kötülük ile kötülüğün içindeki iyiliği temsil eden “yingyang” düşüncesi yer alıyor. Doğadaki dönüşümde var olan “iniş”, “çıkış”, “tıkanma”, “bunalım”, “rahatlama”, “çöküş” durumları ile insanın bu durumlar karşısında nasıl davranması gerektiğine dair tavsiyeler kitabın genel kaidesini oluşturuyor. Yi Jing metinleri, insan ve toplum ilişkisinin evrendeki güçlerden bağımsız olamayacağını vurguluyor.
LİDERLERİN EL KİTABI
Yi Jing tarih boyunca liderlerin kararları üzerinde etkili olmuş bir kitap olarak biliniyor. Belirsiz koşullar altında tam olarak nasıl hareket edeceğini kestiremeyen yöneticiler, içinden geçtikleri sürece denk düşen şablonlardan birini esas alarak en uygun hareketin ne olacağına karar verebiliyor. Spiritüel yönleri olan Yi Jing’de kavramlarla birlikte görseller de kullanılıyor. Kitabın ortaya koyduğu yöntemin, hayal gücü ile bilinçdışı arasında bağlantı kurulmasına imkan sağladığı öne sürülüyor.
BATI’DA BÜYÜK İLGİ VAR
Kitabın getirdiği metodun bir tür falcılık olduğunu söyleyenler de var. Ancak Batılı pek çok felsefeci ve düşünürün Yi Jing’i ciddiye aldığı biliniyor. Kitapla ilgili yazılan kimi makaleler, 18. yüzyılın önemli matematikçisi ve felsefecisi Gottfried Leibniz’in, büyük Alman filozofu Friedrich Hegel’in, matematikçi George Boole’un, Yi Jing üzerine çalıştığını ortaya koyuyor. Kitabın Batı’da tanınmasını sağlayan ise psikanalizin kurucularından Carl Gustav Jung. Kuantum mekaniği üzerine çalışan Niels Bohr’un da, ‘Tamamlayıcılık Prensibi’ni ortaya koyarken Yi Jing’den yararlandığı belirtiliyor.
PSİKANALİST JUNG TANITTI
Hakan Fidan’ın elindeki Richard Wilhelm’e ait metnin önsözünü Carl Gustav Jung kaleme aldı. Jung, Yi Jing’den ilham alarak “nedensellik” ilkesine karşı “eşzamanlılık” konusunda çalışmalar yapmıştı. Jung, Batı’nın ilerlemeci tarih anlayışına karşı Asya felsefesindeki döngüselliğin açtığı yeni perspektifle insanı anlamaya çalışıyor. Jung’a göre Yi Jing’in ortaya koyduğu ilkelerle insanlar, hayatlarının dönüm noktalarında; kendilerini doğanın ortaya çıkardığı şablonlara göre konumlandırarak bedenlerine ve ruhlarına en uygun olan pratiği hayata geçirebiliyor.
ertan.altan@haberglobal.com.tr
Kaynak: Web Özel
